Ένα φαινόμενο που αρκετά συχνά κάνει την εμφάνιση του σε παιδιά όλων των ηλικιακών βαθμίδων και καθιστά τη ζωή των παιδιών πολύ επίπονη είναι ο τραυλισμός. Τις περισσότερες φορές οι γονείς θεωρώντας πως είναι κάτι παροδικό αγνοούν τη σοβαρότητα του και με διάφορες συμπεριφορές άθελά τους πολλές φορές επιδεινώνουν και διαιωνίζουν το πρόβλημα που αντιμετωπίζει το παιδί τους. Για να δούμε όμως ποιος είναι ο μηχανισμός που πυροδοτεί αυτή την πολύ συχνή πλέον κατάσταση στα παιδιά και με ποιους τρόπους μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας όταν τραυλίζουν.
Ο τραυλισμός είναι στην ουσία μια διαταραχή στην φυσιολογική ροή της ομιλίας και πιο συγκεκριμένα στη μηχανισμό που ελέγχει την ομιλία. Για να δούμε όμως τα χαρακτηριστικά του τραυλισμού.
Μπορεί να εμφανιστεί ως:
1) επαναλήψεις ήχων και συλλαβών,
2) επιμηκύνσεις ήχων
3) επιφωνήματα πριν τις λέξεις
4) παύσεις μέσα στη λέξη
5) παύσεις στην ομιλία
6) υποκατάσταση λέξεων με σκοπό την αποφυγή των προβληματικών λέξεων
7) παραγωγή λέξεων με μεγάλη ένταση κυρίως στο πρόσωπο από το παιδί
8) επαναλήψεις ολοκλήρων μονοσύλλαβων λέξεων (π.χ. το-το-το είδα)
Συνέπεια αυτής της δυσκολίας είναι το παιδί να παρεμποδίζεται στην σχολική του απόδοση και την κοινωνική του συνδιαλλαγή. Στις περιπτώσεις που ο τραυλισμός δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως είναι πιθανόν η δυσκολία του παιδιού να επιδεινωθεί.
Πώς όμως ένας γονιός θα πρέπει να αντιμετωπίσει έναν πιθανό τραυλισμό που μπορεί κάποια στιγμή να εμφανίσει το παιδί του;
Καταρχάς οι γονείς θα πρέπει να δώσουν έμφαση στο τι λέει το παιδί και όχι πως το λέει. Δε θα πρέπει να αναλωθούν λοιπόν σε καμία περίπτωση στο να επισημάνουν στο παιδί το «κόλλημα» που μπορεί να εμφανίζει στο λόγο γιατί το μόνο που θα καταφέρουν θα είναι να αγχώσουν παραπάνω το παιδί τους με αποτέλεσμα να επιδεινώσουν την κατάσταση. Καλό θα είναι οι γονείς όταν αντιληφθούν ότι το παιδί τους τραυλίζει να μειώσουν το ρυθμό της δικής τους ομιλίας, να χρησιμοποιούν απλή και κατανοητή για το παιδί γλώσσα και να μην δείχνουν το άγχος τους και την έντασή τους στο παιδί. Θα πρέπει να κάνουν παύσεις όταν μιλούν για να δώσουν στο παιδί τη δυνατότητα να μιλήσει και αυτό στο χρόνο και με τον τρόπο που θέλει και δε θα πρέπει να το διακόπτουν όταν μιλάει. Καλό θα ήταν να μην συμπληρώνουν αυτό που το παιδί τους δυσκολεύεται να εκφράσει. Αντιθέτως το παιδί έχει εκείνη τη στιγμή που «κολλάει» ανάγκη από τη συναισθηματική στήριξη των γονιών. Θα μπορούσαν για παράδειγμα να του πουν όταν το βλέπουν κα πιέζεται και απογοητεύεται ότι όλοι οι άνθρωποι δυσκολεύονται και δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να αισθάνεται άσχημα.
Ταυτόχρονα με την παρουσία του τραυλισμού θα πρέπει να έχουν τα μάτια τους στραμμένα και σε αλλά προβλήματα που συχνά συνοδεύουν τον τραυλισμό. Όπως για παράδειγμα ενούρηση, διαταραχές στον ύπνο, φοβίες, χαμηλή αυτοεκτίμηση και δυσκολίες στις σχέσεις. Η ύπαρξη κάποιων από τις παραπάνω δυσκολίες στα παιδιά υποδηλώνουν ότι το φαινόμενο του τραυλισμού δεν αποτελεί μια ξεχωριστή δυσκολία αλλά συνήθως είναι το αποτέλεσμα γενικότερων δυσκολιών τις οποίες καλείται να διαχειριστεί το παιδί και η οικογένειά του. Γι αυτό λοιπόν εκτός από τη σωστή διάγνωση και εκτίμηση του τραυλισμού από τον ειδικό θα πρέπει να δοθεί μεγάλη έμφαση και στη γενικότερη λειτουργία της οικογένειας και τη σχέση των μελών της καθρέφτης των οποίων πολύ συχνά είναι ο τραυλισμός του παιδιού.